Rendementsdenken in het schaken?

De nieuwe fractievoorzittter Jesse Klaver van GroenLinks hield bij zijn aantreden een vlammend betoog tegen het rendementsdenken, maar als econoom & schaker vind ik dat iets meer rendementsdenken natuurlijk nooit kwaad kan;-) Kijkt niet iedere schaker naar het rendement van zijn strategie, zijn zetten, zijn offers? Konden we in de economie maar alles zo goed doorrekenen als in het schaken…

Maar nu naar wat echt belangrijk is. Maandag 1 juni stond ronde 6 van het Spindler Makelaars Watertorentoernooi op het programma. Bij het ingaan van de voorlaatste ronde waren er twee koplopers, Marvin Dekker en Andrzej Pietrow, die het ook nog eens tegen elkaar op mochten nemen.

En daarachter nog veel kapers op de kust! Die ook nog wel eens een beslissende rol zouden kunnen gaan spelen bij het verdelen van de prijzen.

Rond 20.00 uur gaf wedstrijdleider Jaap van Meerkerk het sein voor de nieuwe ronde met maarliefst 29 partijen! En het duurde tot half tien voordat er enige tekening in de strijd begon te komen.

We beginnen met het spektakel aan bord 1: Marvin Dekker tegen Andrzej Pietrow. Dat beloofde een mooie partij te gaan worden met het spectaculaire aanvalsspel van Dekker tegen het subtiele schaakinzicht van Pietrow. En dat werd het ook! Pietrow kwam iets beter uit de opening met een halfopen koningsstelling voor Dekker, maar Pietrow zag een venijnig torenzetje van Dekker over het hoofd waardoor zijn stelling in elkaar stortte. Het resultaat was een verloren toren & paard- eindspel met twee pionnen achter.

Maar we schreven het al eerder, van Pietrow moet je altijd drie keer winnen. En zo ook dit maal. Er ontstond een toreneindspel met 4 pionnen voor Dekker tegen 1 pion van Pietrow. Een objectief toeschouwer zou zeggen “een makkie”. Maar Pietrow wist steeds het goede plan te vinden met een veel actievere koning en Dekker kon niet anders dan in remise berusten.

Het wordt wel eens gezegd, het bestuderen van toreneindspelen levert het hoogste schaakrendement op, in deze partij werd dat andermaal bewezen. Een ideetje voor het Zomerschaak, dat Erasmus in de zomermaanden gaat organiseren, met misschien zelfs Pietrow als trainer?

In ieder geval dus twee koplopers na de zesde ronde, wie zouden daar nog bij kunnen komen?

Op bord 2 maakten Murdoch MacLean en Leo Verhoeven er ook een mooi spektakel van. Verhoeven stond wat gedrukt in de opening en de stukken van MacLean gingen voorwaarts. Echter – en uno momento dado – iets te enthousiast en dat kon de stelling eigenlijk net niet hebben. Iets voorzichtiger spel had hier een hoger rendement op kunnen leveren. Nu kon Verhoeven met zijn e-pion naar voren marcheren, daarmee de stelling openen en dat zag er gevaarlijk uit met de ietwat open koningsstelling van MacLean. Ondersteund door zijn zware stukken werd de e-pion verder naar voren gedirigeerd en dat leidde al spoedig de overwinning van Verhoeven in. Verhoeven kwam daarmee ook uit op een gedeelde eerste plaats!

Aan bord 3 speelden Lucas Gortemaker en Selman Ercan tegen elkaar. Ercan kwam met een klein plusje uit de opening, maar in het middenspel kwam Gortemaker toch weer wat terug in de partij. Die eindigde echter abrupt toen Gortemaker Txg7 speelde, wat insloeg als een bom. De stukken konden meteen de doos in. Gortemaker staat daardoor met 5 punten uit 6 ronden gewoon bij de koplopers. Erg knap met een plusscore van 2,05 en een TPR van 2013 (op een rating van 1745). Een prima toernooi tot op heden voor Gortemaker!

Als laatste kon ook Nathanaël Spaan zich nog bij de koplopers voegen. Hij nam het met wit op tegen Cander Flanders. Het werd een interessante strijd vanuit een Nimzo-Indiër en Spaan had net iets actiever spel dan Flanders. Echter, langzaam gingen de stukken van het bord en het was lastig om een winnend plan te bedenken voor wit. Tegen het einde van het middenspel had Flanders mogelijk zelfs nog kansen op meer. Hij koos echter voor de veilige remisehaven, wat natuurlijk een hele mooie prestatie is tegen een speler van het kaliber van Spaan. Spaan staat hierdoor na zes ronden een half puntje achter op de koplopers, wat toch wel verrassend is!

En dan de overige topborden. Aan bord 5 speelde Wijnand Rijnders en Jaap van Meerkerk (zie foto helemaal boven) tegen elkaar. Lang was de partij in evenwicht al kwam Rijnders wel in een toreneindspel terecht met twee pionnetjes meer. Dat was helaas niet te keepen voor Van Meerkerk en zo steeg Rijnders weer richting een toppositie.

En dan bord 6, daar namen Watertorentoernooi-veteranen Arnout van Kempen en Arend Bongers het tegen elkaar op. Van Kempen kreeg de betere stelling met een centrumpion die heel snel naar voren rende, zelfs tot de zevende rij! Op dat moment dacht uw verslaggever dat Van Kempen een stuk kon winnen en dat het wel gedaan zou zijn. Echter, op het uitslagenformulier stond een 1 achter de naam van Bongers. Hoe het precies gegaan is? Bongers schrijft hierover:

“Van Kempen begon met een tijdachterstand van 8 minuten, op verzoek van de naast mij gezeten wedstrijdleider Van Meerkerk zette ik de klok om 20 uur in werking. Deze tijdsachterstand zou van Kempen lelijk opbreken.  Na een loper te hebben gegeven om de vrijpion van wit te elimineren resteerde een eindspel P + T + 3 pionnen tegen T + 4 pionnen. Na torenruil rukten twee zwarte vrijpionnen op de koningsvleugel ver op, waardoor de witte koning en paard aan de verdediging werden gebonden. Zwart bood remise aan, toen zwart nog 4 minuten en wit nog 2 minuten had. Wit speelde door, en vergat de twee pionnen in bedwang te houden waarna promotie onvermijdelijk werd.”

Bongers staat daarmee na zes ronden met 4½ uit 6 gewoon aan de top van het klassement met een plusscore van 1,29 punten en een TPR van 1959!

Aan bord 7 gaf Andries Schukking voor de partij aan, dat hij tegen Henry Pijpers met g4 zou openen. Dat was net iets te veel van het goede, maar rond zet 10 ging dan toch inderdaad de g-pion naar g4. Vanaf dat moment stond het bord in brand. Pijpers stond op dat moment iets beter, maar in dit soort stellingen is een klein foutje snel gemaakt en dat gebeurde ook. Het foutje was van Pijpers en de overwinning voor Schukking.

Stephen Pinedo speelde met wit op bord 8 tegen verslaggever dezes, Frank van Zutphen. Pinedo kwam heel goed uit de opening en enkele strategisch ongelukkige keuzes van zwart zorgde ervoor dat Pinedo een dijk van een stelling kreeg met ruimteoverwicht zonder al te veel tegenkansen voor Van Zutphen.

Op zo’n moment is het plan met het hoogste rendement: tegenkansen minimaliseren en ondertussen rustig de eigen stelling verbeteren. Pinedo keek echter vooral naar zijn eigen kansen (wat optisch gezien ook logisch leek), maar daardoor kreeg Van Zutphen net een muizengaatje om eruit te komen. Dat bleek ook meteen beslissend te zijn en zo won Van Zutphen al vrij vroeg op de avond.

Misschien wel de mooiste partij van het Spindler Makelaars Watertorentoernooi (@Marcel: wij wachten op de inzending voor sms-prijs) werd in de zesde ronde gespeeld aan bord 9. Marcel Tillemans speelde met wit tegen de sterke Johan van de Griend. In een Damegambiet met dxc4 gevolgd  door b5, c6 en a6 had wit het centrum in handen en werd de aanval gezocht over de zwakkere b-lijn. Met een heel fraai getimed loperoffer op c4 werd de stelling geopend en zetje na zetje verbeterde Tillemans zijn stelling. Daar kwam ook nog eens een leuk dameoffer overheen en met twee torens op de zevende lijn werd het lot bezegeld. Echt een partij uit één stuk voor Tillemans!

Aan bord 21 speelden Arie de Jong en Cor van As tegen elkaar. Nu verklapte De Jong mij na de partij dat hij zojuist een schaakboek met offers op f2 / f7 had bekeken. Die had hij blijkbaar toch te vluchtig gelezen, beter lezen had hier toch iets meer rendement op kunnen leveren. Hij werd nu namelijk compleet verrast door een heerlijk paardoffer van Van As op f2 en die speelde de stelling van De Jong vervolgens ook nog eens helemaal uit elkaar. De Jong zocht wanhopig naar tegenkansen en kreeg die na vele zweetdruppels en het oplossen van verschillende hersenkrakers. Op het moment supreme koos Van As net voor het verkeerde plan en kwam De Jong weer terug in de partij. Zelfs zo terug in de partij, dat hij uiteindelijk het punt binnenhaalde!

Dan waren er nog enkele andere noemenswaardige resultaten. Aan bord 17 behaalde Peter Ruimschoot tegen Jan Bruinsma zijn eerste overwinning van het toernooi. Ruimschoot won een kwaliteit en benutte dat voordeel optimaal uit in een goede aanval door het centrum. Een nette overwinning!

Op bord 28 speelden Ger Schraa en Coen van Vlijmen remise tegen elkaar, waar er in de eindstelling zelfs nog wel meer in had gezeten voor Van Vlijmen in een pionneneindspel van 4 tegen 3 pionnen. Al met al een prima resultaat van Van Vlijmen.

Aan bord 29 tot slot behaalde Marius Middendorp zijn eerste overwinning tegen René van Es. Daarmee heeft iedere deelnemer aan het Spindler Makelaars Watertoernooi al het zoet van de overwinning mogen smaken!

Kijk hier voor alle uitslagen en de stand van het Spindler Makelaars Watertorentoernooi 2015. De zevende en laatste ronde wordt gespeeld op maandag 8 juni. De voorlopige indeling voor de laatste ronde wordt op donderdag 4 juni op de website geplaatst.

Frank van Zutphen