Over “It giet oan”, sneeuwwitte winst en een wildzwijn …

Sneeuw van de eeuw. Wat doen 70 biljard (70 miljoen miljard) sneeuwvlokken met een land? Kopte ergens een krant.

FF kijken, dat is dus 70.000.000.000.000.000 sneeuwvlokken, meldde het bericht. Welke malloot heeft die zitten tellen?

Ze daalden allemaal op ons landje neer. Ook dat nog. Niets was die dag belangrijker nieuws dan code rood. Heerlijk. Heerlijke chaos. Velen werkten die dag thuis. Sneeuwpoppen op kruispunten.

Erasmianen zegden bij bosjes af. Met afgrijzende weerzin, soms tegen het ostentatieve aan. Ongewild raakten zij die avond prompt in de clinch met kijkprogramma’s van gezinsgenoten.

Ik maakte een heerlijk spannende dag mee, werd 56 keer gebeld en gemaild, terwijl mijn echtgenote juist zo druk in de weer was met spuitluiers, had afsluitend nog spoedcontact met voorzitter Frank himzelf over een code-roodbericht op onze website en mailde alle deelnemers een mal berichtje, iets over “It giet oan.”

70 biljard dus aan sneeuwvlokken. Het aantal manieren om de eerste 10 zetten van een potje schaak te spelen is: 169.518.829.100.544.000.000.000.000.000 (Bron: Dirk Bergmans, ‘Een aantal leuke schaakfeitjes’ op de website van de Blerickse SV). Lekker puh. De rekenformule hieraan ten grondslag: ongeveer 1.70×10 29. Ik denk dat hier bedoeld wordt: 1,7x 10 tot de 29ste? En vraag me niet waar die 1,7 en die 29ste vandaan komen; wie weet dat? Wiskundigen spellen je wel meer op de mouw, nietwaar? Zo kon een leraar wiskunde mij met een bord vol formules bewijzen dat de aarde wel degelijk in 7 dagen …

Pikantjes en zo meer

Sneeuw en nog eens sneeuw. In alle opzichten: wit wint! Van de elf partijen vier keer een witte winst. Een prachtige woordspeling in het verslag van Leo de Rooij.

Jaap vluggert en verslikt zich in een Verhoeven en een pittige Big Mac. Dus toch een nieuwe variant in de Siciliaan?

Een beauty van een agressief oprukkende pionnenfalanx, lees het mooie verslag van André.

Ruud Dröge wint halve kwal tegen Frank, die zijn lopers zoooo sterk neerzet… Lees hoe het afliep met de kwal.

Smit lokt Smollie geblinddoekt door selfmade mijnenveld. Beetje eng. Lees!

Boer judoot Pijpers in onzeker Ponziani-moeras! Om in de beeldspraak van Gerrit te blijven.

Een ‘Juffrouw zonder schoen!’ aan bord 11!

Canon

Als er dan toch canons bestaan, dan natuurlijk weer niet over schaken. Of wel? Sinds we op school niet echt meer leren en memoriseren, moesten de canons uitgevonden. Even googelen op ‘irritante canons’. Lukt niet. Dan maar canon ingetikt. Of ik een camera van dat merk wil. Nee. Heb ik al. ‘canon van Nederland’ en ‘geschiedeniscanon’ geprobeerd. Al gauw kom ik op Reformatorisch … en lees hoe Maarten van Rossum over het kennisniveau van de gemiddelde eerstejaarsstudent denkt. En, hoewel het best vermakelijk is te lezen waaraan hij zich ergert (want zorgen maken is niet zijn passie), zoek ik verder. En even later, onverwachts, toch bingo! De Schaaksite!

Blijk ik dus op de bekende schaaksite van Kees Schrijvers te zitten! Kees neemt regelmatig deel aan onze Erasmustoernooien. En we zien elkaar jaarlijks in Wijk aan Zee. Het is dus toch waar. Hij heeft alles over schaken op die site bijeen gezet. Soort van verzamelwoede, denk ik. Ik neem over:

De Canon van het Nederlandse Schaak

Mede dankzij de input van bezoekers van de Schaaksite hebben wij de Canon van het Nederlandse Schaak samengesteld. We hebben gekozen voor 64 vensters. De volgorde van de vensters is willekeurig. De Canon is dynamisch, is nooit af. Naar aanleiding van ontwikkelingen passen we zo nodig een of meerdere vensters aan…

Veel min of meer willekeurige – althans, zo komt het op mij over als ik de 64 canonthema’s de revue laat passeren – zo u wilt arbitraire onderwerpen over het schaakleven in ons land, of toch liever maar ‘het Nederlandse Schaak.’ En die boude titel alleen al, laat bij mij de nodige twijfels rijzen.

Interessant vind ik canon 41: ‘Oudste schaakverenigingen.’ Gelijk maar even opgezocht of Messemaker inderdaad het predicaat van ‘oudste schaakvereniging van ons land’ verdient. Ze noemen zich niet voor niets Messemaker 1847! Op deze kwestie is zelfs wetenschappelijk onderzoek losgelaten! Ik citeer: “In 1999 promoveerde Hans Scholten op het proefschrift ‘Het loopt ongenadiglijk mat’, over het schaakleven in Nederland in de negentiende eeuw.” Einde citaat. Leuk he? Aanradertje.

En dan zijn hier de individuele rondeverslagen van onze Erasmianen!

Ik begin met een wel heel bijzondere en originele bijdrage! Een verslag van een wel degelijk voorbereide, maar ook wel degelijk niet gespeelde partij. En wel van een Erasmiaan die luistert naar de naam…

Leo de Rooij: Wit wint

Die middag slaat de twijfel toe. Rijkswaterstaat heeft vanwege de extreme sneeuwval Code Rood uitgeroepen, dus werk ik thuis. Achter de computer kan ik de verleiding niet weerstaan: vanavond speel ik hoogstwaarschijnlijk met zwart en wat zijn dan mijn mogelijkheden? (Van Louis van Gaal heb ik geleerd dat je beter over ‘mogelijkheden’ dan ‘kansen’ kunt praten…)

Diverse schaaksites en YouTube-filmpjes verder zie ik toch echt kansen met zwart: Owens Defence (1. .. b6) lijkt me wel wat, al gun je wit wel het centrum en veel ruimte tot ontwikkelen. Een tweede optie voor kansrijk zwart tegenspel heet De Leeuw, met fraaie en goed-klinkende varianten als Leeuwenkuil, Leeuwenklauw en Leeuwenkop. Als ik lees dat zelfs Jan Timman een bijdrage heeft geleverd aan het boek over De Leeuw-variant ben ik om: dat wordt hem vanavond! Altijd speelbaar, succes binnen handbereik.

Een blik naar buiten geeft het zwarte ego een fikse knauw: mijn auto op de oprit is veranderd in een heuse iglo, wind en stuifsneeuw geselen de (arme) schapen in de polder waar ik vanuit het keukenraam op uitkijk. Sorry Owen, maar met dit weer jaag je zelfs geen Leeuw naar buiten. Ik meld me netjes af voor deze schaakavond en leg me neer bij het onvermijdelijke: wit wint…

Gerrit Boer – Henry Pijpers

Gerrit schrijft: Een avontuurlijke partij, waarin ik Henry aardig in mijn greep had na een Ponziani-opening, die we beiden niet goed kenden. Steeds waren er nieuwe dreigingen die hij in het algemeen goed pareerde. Langzamerhand verwaterde mijn voordeel wat en raakte ik zelfs een kwaliteit kwijt. Er was gelukkig genoeg compensatie, bijvoorbeeld zijn achter zijn eigen koning opgesloten toren op a8.

Mijn tegenstander gaf na afloop van de partij aan dat ik de partij gewonnen had als ik op zet 30 zijn aanbod de dames te ruilen aangenomen had, waarin hij bij nadere analyse gelijk had. Uit vrees dat ik met een lege dop zou blijven zitten bood ik op zet 35 remise aan, wat aangenomen werd. Al met al een prachtige aanvals- en verdedigingspartij.

Jan Smit – Vincent Smol

Jan doet verslag: De recente positieve resultaten van Vincent zorgden voor nieuwsgierigheid. Ik had in ieder geval niet het idee, dat het erg gemakkelijk zou worden. Aan onderschatting zijn al meer schakers ten onder gegaan! Toch was een kleine onoplettendheid van Vincent in de opening voldoende voor stukwinst plus twee extra pionnetjes.

Het alternatief zou zijn koning midden op het bord zijn, waar normaal gesproken een centrumpionnetje zou moeten staan. Met een blinddoek om door een mijnenveld lopen leek veiliger.

In het vervolg kreeg ik een ijzersterk paard op e5, met aan beide kanten nog al het zware materiaal (D+2T). Vanaf dat moment bleek de sterkte van Vincent inderdaad behoorlijk toegenomen, want in plaats van dat ik simpel kon afruilen en uitschuiven wist hij nog wat druk op mijn stelling te creëren. Twee pionnen verliezen geeft natuurlijk ook half open lijnen met mogelijkheden voor de zware stukken. Het vergde nog nauwkeurig spel om tot afruil te komen, maar toen dat eenmaal onvermijdelijk werd gaf Vincent op.

Ruud Dröge – Frank van Zutphen

Frank schrijft: In het vroege middenspel moest ik een belangrijke keuze maken, terugnemen op d5 met mijn pion of mijn dame. Ik koos voor het eerste en had achteraf beter voor het tweede kunnen kiezen. Ruud kreeg nu heel actief spel en ik kwam eigenlijk steeds een zet te kort. Als ik met de dame had genomen, had ik het actieve spel gekregen.

Mijn tweede belangrijke keuze in de partij ging mij beter af. Ik koos ervoor om een kwaliteit te offeren en kreeg daardoor een stelling met een loper op c5 en een loper op f5 in een open centrum. Daardoor waren er eigenlijk nauwelijks aanknopingspunten voor Ruud om het voordeel van zijn torens om te zetten in iets tastbaars. Na drie keer dezelfde stelling werd remise overeengekomen.

Emil Verhoef – André Boon

André doet verslag: Voor aanvang van de speelronde liet Frank een partij van AlphaZero tegen Stockfish zien. Ik had die partij reeds 2 keer nagespeeld met een mengeling van verwondering, verbazing en onbegrip. Een ongelofelijke ervaring moet ik zeggen.

AlphaZero, de wonderrobot van de DeepMind divisie van Google, had slechts in 4 uur (!) schaken geleerd en wist Stockfish in 100 partijen 28 keer te verslaan en nul keer te verliezen. Als je zo’n partij naspeelt krijg je een raar surrealistisch gevoel. Alsof je een inkijkje neemt in de spelonken van Gods oneindige brein.

Een vergelijkbaar gevoel dat ik krijg als amateur pianist als ik Sviatoslav Richter de derde van Rachmaninov hoor spelen. Of als ik Messi(as) langs 5 man zie dribbelen en scoren, zoals in de finale Copa del Rey 2015. Slechts grote bewondering is dan op zijn plaats. Bewondering voor een schaakrobot voelen, nooit gedacht dat ik dat nog zou meemaken. Of zoals Peter Heine Nielsen, de secondant van Magnus Carlsen, het verwoordde: “I always wondered how it would be if a superior species landed on earth and showed us how they play chess. I feel now I know.

Hoe dan ook, nu terug naar de aardse werkelijkheid. Mijn partij tegen Emil Verhoef was nog net geen miniatuur, maar wel vrij kort, slechts 28 zetten. Emil speelde na de opening wat passief door terugtrekken van een paard. Toen hij me ook nog het centrum liet veroveren kon ik rustig op mijn gemak de stelling versterken door stukken verder te optimaliseren.

Mijn tegenstander versnelde het einde doordat hij een schaakje met mijn loper met torenwinst overzag, maar die stelling was reeds verloren voor hem. Wel heel andere koek dan AlphaZero, dit was slechts wat aards gekrabbel. Dit weekend komen de 10 winstpartijen van AlphaZero op de site te staan om na te spelen, liet Frank weten. Een aanrader!

Murdoch Mac Lean – Jaap van Meerkerk

Jaap schrijft met enige schroom: Die avond had ik achter mijn bordje niet mijn avond. Ik zei nog tegen Jan Hoek van Dijke dat ie de verkeerde tegenstander voor mij had uitgezocht. En ja, dan vraag je om een pak slaag. Speelt ie Rossolimo tegen me en denkt natuurlijk voor een verrassinkje te zorgen. Hij speelt alsof hij vluggert. Ik doe een beetje mee. Dom. Paste nog zo op mijn tellen, want Big Mac had wat recht te zetten na zijn echec van onze laatste ontmoeting.

En waarom speel ik dan niet 8. g6, wat ik altijd speel als er een Maroczy-opzet van wit (met c4) komt? Geen idee. Ik koos voor de Verhoeven-variant met e6. Degelijk maar voor mij geen thuiswedstrijd. Netjes gespeeld van Murdoch. Ik bedankte hem per mail voor de mooie partij die hij mij had geschonken. En, porde hem op dit vrijdag tegen Charlois Europoort 3 ook te doen.

Peter de Boer – Coen van Vlijmen

‘Dag Koen!’ ‘Dag juffrouw zonder schoen!’ Zingen wij wekelijks. Het is een van de oud-Hollandsche kinderversjes. Op CD. Ik moest eraan denken bij de afloop van deze partij. Beetje cynische gedachte, en beslist niet zo bedoeld, want Coen schaakte een goede partij. Ik zag hem een pion offeren om Peters pionnenfalanx op de damevleugel te slopen.

Dat lukte en zijn loper werd actiever. Ik meende dat hij goede kansen had. Coen greep op de valreep mis, Peter liet daarna over de afloop geen twijfel meer bestaan. Coen moest zonder punt(schoen) naar huis en deed zichzelf tekort. Netjes gespeeld van Peter.

Kijk hier om alle uitslagen en de stand van de voorronde van de interne competitie te bekijken.

Jaap van Meerkerk