Over ratingangst, halijnen en een luchtspiegeling op het bord

Meestal zoek ik in de krant een opstapje. Gewoon om lekker aan het verslag te kunnen beginnen en daarna een connectie met het schaken te zoeken. Dat vond ik deze keer niet, of het zou moet de kop: ‘digitale vegetariërs’ moeten zijn.

Het zijn mensen, aldus het artikel uit de Volkskrant van 22 februari, die extreem privacy bewust nergens een digitaal spoor achter willen laten.

Dat willen veel schakers ook niet, als het om het prijsgeven van hun openingsrepertoire gaat. Clubschakers die een externe wedstrijd willen voorbereiden vinden zelden tot nooit een spoor over de openingskeuze van hun tegenstander op de website van de club tegen wie ze moeten aantreden. (zucht, wat een zin…) Maar om die nou schakende vegetariërs te noemen, is zelfs foutief, maar schaakvegetariër zou kunnen. Oeps, daar is mijn opstapje toch.

Geen externe thuiswedstrijden, dus een rustige avond stond ons te wachten. Het bleek de avond van 18 februari.

Ik stelde even voor achten de gereedstaande Erasmianen voor aan Jurriaan Verhofstad, een sympathieke huisschaker die ons de komende weken vereert met een oriëntatie op onze vereniging. En vooral om te kijken of schaken op een club iets voor hem is. En hij weet zich welkom. Jurriaan speelde deze avond zijn tweede partij. Harry Jansen zal hem ongetwijfeld hebben laten zien waar hij zijn spel nog kan verbeteren.

Ik voorspelde Jurriaan dat het voor de gemiddelde huisschaker lastig is, de stap naar clubschaak te maken. “Als je een halfje uit de eerste tien wedstrijden scoort, mag je niet mopperen,” probeerde ik om hem moed in te spreken. Was dat even een onhandige opmerking van mij! Nee joh, natuurlijk niet, het gaat immers om de manier waarop je het zegt. Jurriaan wist, zo viel aan zijn lachende gezicht af te lezen, direct dat het als grapje bedoeld was. Ja toch, Jurriaan? Maar, het mooie van onze schaaksport is dat, of je wilt of niet, je na elk verlies een betere schaker wordt. Niet voelt – kijk maar rond – maar bent geworden. Een stuk weg blunderen doe je niet gauw een tweede keer. Hoewel.

En dan wat opviel in ronde 5!

Finalegroep A

Voor de A-finale werden twee wedstrijden gespeeld. Wim Posthumus versloeg de geroutineerde Henk de Kleijnen. Wim maakt zich absoluut niet druk om ratings. Het zal hem een worst. Toch voorkomt dit opvallende resultaat hem na twee achtereenvolgende nullen een ferme duikeling op de ‘schaal der waarheid’, door enkele stervelingen zelfs beschouwd als ‘de angstlijst’ die hun schakersleven beheerst en bij tijd en wijle zelfs van serieus schaken en spelplezier afhoudt. Het wordt tijd voor ‘Andere tijden sport’ of zoiets.

Kees van Toor verliest zijn eerste wedstrijd. Heel opvallend voor hem in deze groep. Kees weet veel van schaken, maar moet inmiddels zijn vaardigheid aardig opfrissen als het om het verwerken van een verliespartij aankomt. Ik heb daar geen enkele moeite mee, zoveel ervaring heb ik daarin opgebouwd. Niet iets op trots op te zijn natuurlijk. Hoewel…

Zo heeft Murdoch Mac Lean daar de laatste tijd heel wat ervaring in opgebouwd, in het verwerken van een verliespartij. En dat doet Big Mac adequaat. Zag ik hem nou laatst niet zelfgenoegzaam met een glas melk langs de borden slenteren? Gaat het net lekker, dat verwerken ener blunderpartij, gaat ie winnen van kopman Van Toor. Mac staat keurig ongeslagen aan kop in de A, met 3 punten uit 4 wedstrijden. Eigenlijk moet het vanaf nu gewoon bergopwaarts gaan met Murdoch. Als hij zich echt kwaad maakt en de concentratie en stukken vast weet te houden is hij niet te verslaan. Zolang je daarin zelf gelooft zit je aan de top. Ja, aan de top van je zelfvertrouwen, de moeder van alle zeges.

Kijk hier voor alle uitslagen en de stand in finalegroep A.

Finalegroep B

Voor de B-finale werden drie wedstrijden gespeeld. Niet opvallend, want ze zaten keurig in de nissen. Juist, die rustige plekjes achter de geraniums, onopvallend weggeschoven tussen de pilaren. Iemand suggereerde alle wedstrijden meer in het zicht te krijgen door de tafels van die vrouwentongen – of waren het toch geraniums – weg te schuiven naar het midden van de schaakarena. Zucht, weer wat om over na te denken. Dankjewel, Cor. Ik houd graag het overzicht, soms zelfs op het schaakbord.

Terug naar de B. Dick Straathof wint van Peter Aarnoudse, Leo de Jager van Gerard Kastelein (zie het persoonlijke verslag van Leo verderop) en tenslotte de bestuurlijke remise (afgesproken werk natuurlijk) tussen de extern wedstrijdleider en een gerenommeerd spelleider. De eerste trekt zich nooit iets aan van wie dan ook, dus ook niet van mijn constatering dat er in de gesloten AB finalegroepen alleen maar laffe remises worden opgetekend, nietwaar Paul? Zijn tegenstander, zeer ervaren in de reeds genoemde verwerkingsstrategie, is met elke remise als een kind zo blij. O, o, wat zal er op 1 mei nou weer voor bedorven fruit op de schaal der waarheid voor hem klaar liggen? Verliezen is geen lolletje, een remise voelt als 3x daags-paracetamolletje.

Gerard Kastelein – Leo de Jager

Leo vertelt over deze partij: “Wie wel eens rondloopt op de club blijft altijd wel even stil staan bij Gerard’s bord. Daar vliegen de stukoffers, vreemde materiaalverhoudingen en absurde vondsten je om de oren. Dan kunnen er rare dingen gebeuren. Allemaal redenen voor mij om de partij rustig op te zetten, en zo waar, na zestien zetten zonder zelfs maar een pionoffer hebben we na 16. ..-Td8 de stelling hiernaast bereikt. Wits pionnenstelling is een beetje misvormd, maar over de witte knol zijn geen klachten. Wegjagen lukt alleen met ..-f6 maar dan kan e6 wel eens een zwakke broeder worden.

Maar Gerard kijkt natuurlijk heel anders naar zo’n stelling en ziet een koning in het midden en een achilleshiel op f7. Hij houdt het niet langer en daar komt 17. Dh5. Liefst zou ik rokeren, maar ik zie toch wat spoken als torens naar de derde rij, paardoffers op f7 en doorbraken met f5. Dus ik besluit tot 17. ..-g6 met de gedachte dat mijn zwarte loper wel kan zorgen voor de zwarte velden. Het best voor wit is nu terug te gaan met 18. De2 maar daar doet Gerard zoals inmiddels genoegzaam bekend, niet aan: 18. Dh4 met luchtspiegelingen als een familieschaakje op f6. 18. ..-Le7 19. Dg3 een wondertje, mag ie, ook van het beest, naar voren en dan doet ie het niet. 18. Dh6 is wat lastiger voor zwart. Nu kan zwart zich verlustigen aan d4.

19. ..-cxd4 20. Tad1 Lc5? Toch onder de indruk van Gerards capriolen. Met 20. ..-Dc5 krijgt zwart stevig voordeel. 21. Kh1 0-0 22. cxd4 Ld6 23. c4 Da5 de eerste schermutselingen zijn voorbij en het staat ongeveer gelijk.

Gerard vindt het tijd worden voor aanvalsgolf 2.0 (zie de diagram hiernaast): 24. Pg4 Zwart laat zich niet bang maken en hapt toe 24. ..-Dxa3 de bekende stelling ‘een boer is een boer’ volgend. 25. Pf6 Kg7 26. Dh4 Paard en dame vormen een ideale combinatie en Gerard gaat er vol in. Beter was 26. Td3 geweest. 26. ..-Le7 27. Dxh7 Kxf6 28. g4 en bijna mat denkt wit, maar hij heeft zwarts volgende gemist: 28. ..-Ld6 en de bezige loper maakt de weg naar de damevleugel vrij voor de koning en met een stuk meer zijn de zwarte vooruitzichten rooskleurig. Wit kan de koning wel terugjagen naar g7, maar dan wordt de open h-lijn naar de witte koning wel erg aantrekkelijk. Gerard probeert nog 29. g5 Ke7 30. Dg7 de dame kan wel soort van volgen maar meer ook niet. 30. ..-Kd7 31. c5 nu wordt alles wat los en vast zit naar de koning gesmeten. 31. ..-Le7 32. c6 bxc6 33. Ta1 Dd3 34. De5 Ke8 35. f5 Dd4 en kort na de onontkoombare dame ruil hield wit het voor gezien.”

Kijk hier voor alle uitslagen en de stand in finalegroep B.

Finalegroep C

Voor de C-finale werden 15 wedstrijden gespeeld. Gerrit Boer zag de bui al hangen en speelde aan bord 1 tegen de sterke 2000 speler Eric Hoogenes. Nou 2000, bijna dan. Gerrit werd in een Sämisch (opzoeken, Jurriaan, en de rest) al snel ge-h-lijnd, trok zijn cavalerie compleet terug naar rij 8. Eric maakte het fraai uit, zag ik, en eist daarmee zelfverzekerd de leiding op in deze groep.

Marcel Tillemans en Jaap van Meerkerk speelden de gehele partij volop voor de winst. In een positionele variant van de Grünfeld (opzoeken weer) doorbrak zwart met Pe4 de symmetrie en probeerde daarmee het initiatief te krijgen. Marcel bedacht een fraaie (tijdelijke) kwaliteitsoffervariant die ik niet uit de weg wilde gaan omdat ik wat pionnen kon verschalken. Ik zag in de analyse dat we beiden gewonnen hebben gestaan. Ik had te veel tijd gebruikt en ging na kwaliteitsverlies ook nog door mijn digivlag.

Jan Hoek van Dijke wint van Leo Koster, voorwaar niet de minste onder ons. In het derde team van Erasmus scoort Jan er inmiddels ook flink op los. Leuk voor hem, maar ik word zijn opschepperij wel een beetje zat, dat zult u begrijpen. Hij weet dat ik graag naar de 1800+ wil. Zegt ie: “Nou, ik denk dat IK nu wel de 1800 inmiddels ben gepasseerd.” En: “Ik heb jou al zo vaak een gewonnen eindspel zien verliezen.” En daar moet je mee aan tafel zitten, elke maandag. Wacht nou eerst maar eens af tot 1 mei, Jan, en wees blij als je dan de 1700 bent gepasseerd. En, wacht maar als we elkaar weer eens treffen. Gezellig toch, die twee daar aan die tafel van de wedstrijdleiding. En is die rating nou zo belangrijk?

Henry Pijpers wint van de in glijvlucht naar beneden verkerende Lucian Mihailescu. Lucian kan die vlucht stoppen door volledige vergeetachtigheid in te gaan zetten als remedie tegen selffulfilling prophecy. Snapt u? Anders gezegd, vergeet je verliespartijen vanaf Tata en ga lekker schaken. Want was jij het niet Lucian van wie menig clublid de angstbibbers kreeg, nog niet zo lang geleden? Er werd in de wandelgangen zelfs over reuzendoder gefluisterd. Een gesprekje met Big Mac kan overigens ook geen kwaad. Die is zijn inzinking ook de baas geworden. Ok, alleen in de interne dan.

Coen van Vlijmen verslaat Jan Bruinsma en doet daarmee goede zaken. Niet met Jan natuurlijk, maar dat begrijpt u. Maar Jan speelde ongetwijfeld, om het op z’n Jans te zeggen, tegen Coen “een mooie pot!”

Coen van der Bijl was even twee weken weg, om nu, na twee nederlagen, wel winnend in te grijpen. Slachtoffer was Harry Nefkens. Niet verrassend als je – al weer – de rating vergelijkt, maar Coen heeft zoals u weet, jaren en jaren niet serieus geschaakt. Net als tv-kijken, schaken verleer je niet. Coen gaat het doen!

Kijk hier voor alle uitslagen en de stand in finalegroep C.

Volgende week zitten we halverwege de avond ook halverwege de finalerondes; wees bij de les in ronde 6!

Jaap van Meerkerk