Door Jaap van Meerkerk & Carel Keller

Aanvankelijk was dit stuk één geheel. Jaap heeft Carel gevraagd mee te kijken, aan te vullen en te corrigeren. Dat heeft hij naar harte lust gedaan vooral in wat daarna deel 1 is geworden.

Omdat Jaap naast een potje schaak tegen Jan de Graaf, ook via het verenigingsbestuur en de jeugdcommissie veel met Jan heeft samengewerkt is deel 2 in de ik-vorm gebleven. Carel heeft in die periode na de Goede Herderkerk Jan als lid van SWR gekend en dus ook regelmatig tegen hem geschaakt.

Vorige week deel I. Deze week deel II.

Jaap van Meerkerk

Deel 2: Herinneringen aan Jan de Graaf

Zo ongeveer in die tijd was Jan de Graaf al lid of werd lid. Hij woonde aan de Wilgenlei. Later zou ik (Jaap) regelmatig bij hem thuis komen voor een bestuursvergadering of voor een bijeenkomst van onze jeugdcommissie. In die grote zaal van “De Brandaris” zullen wij Jan de Graaf voor het eerst hebben ontmoet. In onze beleving is hij jaren lang dezelfde gebleven. Goedlachs, vriendelijk, een schaakvriend met wie we nog veel zouden gaan beleven. Zo heb ik jaren samen met Jan in het bestuur van Schiebroek mogen samenwerken. Jan zat er als expert van de arbitrage, op het gebied van het materiaal, voor de jeugd en gewoon omdat Jan erbij hoorde. Ik zat er enkele, overigens niet aansluitende periodes van vier jaar als secretaris en ook als jeugdleider. Maar als er wat te organiseren viel was Jan steevast bij.

Eind jaren 70 ben ik een viertal jaren wegens mijn studie Engels, niet actief met het schaken bezig geweest . Het koste mij dan ook veel moeite om later weer een beetje mee te kunnen doen met het niveau van team 1 en 2. Na terugkeer moest ik weer in een laag tiental gaan schaken, in de 2e klasse RSB. Jan, volgens mij nog niet officieel gecertificeerd als nationaal arbiter, hield zich met jeugdschaken bezig en met de externe competitie.

Ik werd door het enthousiasme van Marcel Miltenburg, Jan van Helten, Arie Heemskerk, Jan van Dijk en Jan de Graaf en later ook Peter Weeda, meegezogen en deed al snel mee in hun jeugdcommissie, een vriendenclub die graag bijeen kwam om over van alles en nog wat te kletsen, een biertje te tappen en ook nog allerlei schaakactiviteiten voor de jeugd te organiseren. We kwamen met regelmaat bij elkaar, heel gezellig. We keken ernaar uit om weer met alle schaakkids op kamp te gaan naar de Staalduinse bossen. Ik zie de voor onze club echt onmisbare (een soort Arie de Jong dus) Jan van Dijk nog met zijn onnavolgbare vrouw Miep in toneelstukjes optreden. We deden douanespel en levend stratego ’s avonds laat in de donkere bossen. Jan deed altijd heel enthousiast mee en zijn kinderen Marc en Angelique natuurlijk ook.

Overal in de woonboerderij waar we verbleven stonden schaakborden om even te vluggeren. Geld kostte zo’n kamp nauwelijks, we gingen immers overal op de fiets naartoe. Ook gingen we met Jan voorop naar het strand van Hoek van Holland. Ik schaakte op een magnetisch bordje met wie er maar zin had, we doken met de schaakjeugd in zee en gingen natuurlijk een potje voetballen. Jan vermaakte zich ook prima natuurlijk. Zijn vrouw Jose en zijn kinderen deden altijd heel actief en gezellig met alles mee.

In de jeugdleiding had je toen de wat strengere, doch rechtvaardige types, waar Jan zich het lekkerst bij voelde, en de veel vrijere types, die als er wat loos was direct “moet kunnen” riepen, zoals Arie Heemskerk en Van Miltenburg. Ik zat er met Jan van Dijk een beetje tussenin. Al met al een fantastische tijd! Al schrijvend komt er steeds meer aan herinnering los. Zo zie ik die kleine Daniëlle (Talmon wie anders) ook met ons meefietsen. En natuurlijk Bartje (Gijswijt dus) en zijn oudere broer Hans, de kinderen van Jan de Graaf, Mark en Angelique, waren natuurlijk ook van de partij.

De schaaktoernooien voor de jeugd, de zogenaamde Voorjaarsjeugdtoernooien, waren een jaarlijks terugkerend groots spektakel, waar uiteindelijk jaarlijks ruim 80 kinderen op af kwamen!! Meer konden we niet bergen en dus schreven we er niet meer in dan dat aantal. Wat een luxe, zoveel belangstelling voor het schaken en wat een mooie tijd was dat. We bereidden die toernooien vaak voor bij Jan thuis waar zijn Jose en zijn dochter Angelique en zoon Marc natuurlijk ook wel even bij kwamen zitten. En niet te vergeten al het lekkers (snacks, broodjes, etc,) dat Jose en dochter Angelique met grote regelmaat de schakers van Schiebroek tijdens toernooien en feestdagen hebben voorgeschoteld!

Wij als Erasmianen kennen Jan de Graaf natuurlijk vooral als de arbiter die altijd bij elke thuiswedstrijd van welk team dan ook trouw aanwezig was en vanaf 19.30 uur de borden, stukken en klokken installeerde. Hij heette de gasten dan altijd welkom op de hem zo eigen wijze, was wel wat streng hoor, vooral tegen diegenen die in de Castagnet en veel later ook nog op Melanchthon probeerden met de stukken die uitsluitend gereserveerd waren voor de externe te gaan analyseren. Dan had je aan Jan een kwaaie. Maar wel lekker duidelijk!

Velen zullen zich Jan ook nog herinneren in zijn rol als arbiter tijdens de wedstrijden in het kader van het bedrijfsschaken.

Jan de Graaf, wij zullen jou, en je lieve, hartelijke vrouw Jose en je kinderen Mark en Angelique nooit vergeten.

Jaap van Meerkerk & Carel Keller