Dordtse speeltuin helpt schaakbond uit de brand

Tegenwoordig gezegend met 4 kleinkinderen kom ik nogal eens in verschillende speeltuinen. Speeltuin Victorie in Dordrecht behoort echter wel tot de mooiste speeltuinen die ik ooit bezocht.

Deze speeltuin hielp de opleiding tot Schaaktrainer 1 van de KNSB tijdens de coronacrisis uit de brand.

Begin 2019 begon ik met schaaklessen aan de kinderen van Erasmus. Onbekend met de diepere achtergronden van de Stappenmethode. De methode die ook Erasmus heeft geadopteerd om de kinderen te leren schaken. Tegelijkertijd meldde ik me aan om de cursus Schaakdocent 1 van de KNSB te volgen.

Om allerlei redenen was het er tot begin 2020 niet van gekomen zo’n training te gaan volgen. Dankzij de inspanningen van onze jeugdleider Peter Ruimschoot kon er een cursus plaats vinden. Hij regelde zelfs een lokaal op de begane grond van zijn flat om de cursus te houden.

Zo begonnen eind februari 2020 twaalf enthousiaste cursisten aan de opleiding tot schaakdocent bij de KNSB. Cursusleider was Rick Lahaye. Namens de KNSB was de nieuwe enthousiaste cursuscoördinator Lise ten Holder steeds aanwezig.

In de handleiding voor schaaktrainers stipt Cor van Wijgerden, zelf onderwijzer geweest, het volgende al aan. Is een sterke of ervaren schaakspeler didactisch voldoende onderlegd om kinderen het spel te leren? Of kan een door de wol geverfde onderwijzer die ook kan schaken kinderen beter les geven? In zijn handleiding laat Cor doorschemeren de voorkeur aan de laatste optie te geven.

Rick Lahaye is natuurlijk de ervaren schaakspeler. Schakers leggen graag de nadruk op de schaaktechnische aspecten. Onderwijsdidacticus Lise probeerde tijdens de cursus meer de nadruk te leggen op de didactische aspecten. Zeer terecht. Ik paste ze gelijk toe tijdens het aarzelende begin van het coronaseizoen 20-21.

Na die tweede les brak de coronacrisis uit en de eerste lockdown was een feit. Les 3 van de 5 kon niet meer doorgaan. Hals over kop schakelde de KNSB op initiatief van Lise over op online lesgeven. Daags voor de online les 3 kwam er de aankondiging. De specificaties kwamen maandagmiddag en de les was maandagavond. Slechts een paar cursisten lukte het zo deze les te volgen. De techniek van het hulpmiddel ‘Zoom’ maakte het mogelijk dat achteraf de anderhalf uur durende les in zijn geheel werd rondgestuurd. Zelf miste ik deze les, maar kon wel nakijken wat was besproken. Mijn oude vaste desktop computer beschikt niet over microfoon en camera.

Het geven van proeflessen is onderdeel van deze opleiding. De volgende les was langer vooraf aangekondigd. Daardoor kon ik aanbieden met onze laptop een proefles te geven. Ik had idee dit te doen aan de hand van de online versie van het boekje Stap 1. Maar ik beschikte niet over de code om deze versie op de laptop te installeren. Toen maar een PowerPoint presentatie gemaakt aan de hand van schermprints uit het boek Stap 1. De presentatie zelf in de les met behulp van Zoom ging wonderwel.

De andere cursist die een proefles gaf, had als onderwerp het Herdersmat gekozen. Hij koos ervoor dit te doen met behulp van de opleidingsfaciliteiten van het ons welbekende Lichess. Gaandeweg kom ik steeds meer onder de indruk van de vele faciliteiten van deze geweldige website.

Onderdeel van deze les was ook het schaaktechnisch examen. Dit werd online afgenomen. Voor stap 1 kun je dit gerust erg eenvoudig noemen. Ik meen me te herinneren dat iedereen alle opgaven goed had.

De laatste les wilde de cursusleiding graag weer bij elkaar komen. De ruimte in de flat van Peter was niet meer beschikbaar. Hoe dit coronaproof te organiseren? Wie kon een geschikte ruimte regelen? De cursist uit Dordrecht had een idee. De speeltuinvereniging Victorie in Dordrecht beschikte over een mooie kantine. Zijn vader was bestuurslid van deze vereniging. Zo zaten we met zes overgebleven cursisten op 22 juni coronaproof voor de laatste les in Dordrecht.

Twee andere cursisten gaven een proefles. Het didactisch examen kon op papier worden afgenomen. Ook deze hobbel wist ik te nemen.

Maar de laatste opgave bestond uit het geven van een les aan je eigen groep onder toeziend oog van de cursusleiding. Dat kon niet doorgaan omdat toen de lessen in de zomervakantie, mede door corona waren geschrapt. In plaats hiervan moesten de cursisten een lesplan opsturen. Nu bereid ik mijn lessen aan de kinderen altijd voor. Ik had al een idee voor een les klaar liggen. Het opschrijven was een kleine moeite. Zo stuurde ik een plan op dat ging over matbeelden met toren en loper.

In afwachting van het verlossende woord over het halen van het diploma. De bureaucratie bij de schaakbond werkt traag. Na een paar keer te hebben nagevraagd, kreeg ik eind september van de medewerkster van de bond mijn digitale diploma.

Uiteindelijk denk ik dat vier van de twaalf cursisten het diploma behaalden. Eigenlijk ben ik best wel een beetje trots dat het mij onder deze omstandigheden is gelukt dit diploma te behalen. Vanaf nu mag ik me Schaaktrainer 1 noemen.

Enthousiast geworden over dit positieve verloop, meldde ik me gelijk aan voor de cursus Schaaktrainer 2. Maar om daadwerkelijk deel te gaan nemen, wacht ik toch maar af tot de coronapandemie is overgewaaid.

Wim Posthumus