Fianchetto met 1. g2 moet kansen keren

De inmiddels driejarige schaakkamp tussen Enleving en Rus nadert een onverwacht hoogtepunt. Enleving (voor insiders Sam) wordt bijgestaan door een selecte groep grootmeesters, maar ziet zich ook gehouden aan het wedstrijdreglement alle leden van de nationale schaakbond per zet te raadplegen. En dat laatste blijkt een handicap.

Bij het verplichte zetoverleg dient een merkwaardig stel schakers van verschillend pluimage zich steevast aan, niet gehinderd door enige vorm van deskundigheid. En zo is de witspeler tot op heden geplaagd door onenigheid en besluiteloosheid. De sluwe Victor Immanuel Rus heeft steeds op elke slappe variant een giftig antwoord uit de elleboog gehoest en gaat fors aan kop in de schaaktweekamp van de eeuw, die inmiddels haar derde winter is ingegaan.

Goede raad is duur, weet ook Sam. Zijn selecte groep secondanten probeert nu Viktor te verrassen met een nog niet eerder gespeeld fianchetto en opent zonder overleg en gedoe over de openingskeuze met 1. g2! De impact is groot! Niet alleen is de zwartspeler voor even ‘uit het veld geslagen’ ook in Sams achterban blijkt onrust gezaaid. Zo wordt de wedstrijd voor de KNSB competitie Erasmus 2 – Dordrecht 2 niet gespeeld. De schaakvereniging uit de stad van de schapenkoppen moet zich afmelden. Aan teveel van die koppen moest de toegang tot onze speelzaal worden ontzegd!

In een poging om het tolgeld op vee te ontduiken, staken Dordtenaren een schaap in mensenkleren om het zo binnen de stadsmuren te kunnen smokkelen. Het bedrog kwam echter uit: net op het moment dat men met het schaap door de poort wilde begon het dier te blaten.

Herfstcompetitie

Een bijdrage van één van de deelnemers, Jonathan van Es, waarvoor dank! Jonathan van Es is naast Jelle Engelberts met 9 uit 12 medekoploper in onze nieuwe herfstcompetitie. Zijn partijnotatie liet deze keer wat te wensen over en een partijverslag zat er nu even niet in. Maar op mijn vraag hoe de herfstcompetitie (u weet wel, met twee partijen per avond) hem bevalt, schreef Jonathan:

Jaap, die nieuwe competitie is een zeer leuke uitkomst. Het speeltempo van 40 minuten + 5 seconden is ook goed te doen om te spelen. En met de keuze om 1 of 2 potjes te spelen kan je ook nog een leuk avondvullend programma hebben. Daarbij komt dat ik Erasmus zie als een redelijk grote club, maar de reguliere competitie is voor mij van een (te) hoog niveau. Dus de transitie van huisschaker naar clubschaker die ik maak of heb gemaakt is motiverender in een competitie met deelnemers waartegen ik ook punten kan scoren.

Helaas telt de herfstcompetitie niet erg veel deelnemers waardoor er af en toe tegen dezelfde moet worden gespeeld. Daarbij zijn de potjes die ik met Harry heb vaak erg leuk, hierbij won Harry de laatste keer met een pionnenrace. 😉 Al met al een goed idee, een versnelde competitie waarbij iedereen ook aan elkaar is gewaagd. En ik kijk weer uit naar de maandagavond.

Tot zover onze nieuwe herfstcompetitie. Uw verslaggevers gaan vaker aan één of meer van de deelnemers vragen een bijdrage te leveren. Dus, deelnemers, noteer je zetten zo goed mogelijk en lever gevraagd of ongevraagd een partijverslag in! Dan wordt deelnemen nog leuker en blijven alle clubleden op de hoogte!

Voorronde interne competitie

En dan nu de inzendingen van deelnemers aan de wintercompetitie van onze interne met dank aan Martin Rensen, Wim Posthumus, Ruud Neumeijer, Rinus van der Linde, Jeroen Landsheer en Nikola Dragosavac.

Martin Rensen – Andrzej Pietrow

Martin doet verslag: Ik speelde met wit tegen Andrzej. Er kwam een Tarrasch op het bord waarin ik ervoor koos om de hoofdvariant te ontwijken door een vroeg dxc5 in te lassen waardoor zwart een stelling met een geïsoleerde pion kreeg. Ik was de zetten al redelijk snel zelf aan het bedenken, waar Andrzej overduidelijk nog steeds op bekend terrein was.

Ik verraste hem echter toch met de opstoot b2-b4, waarover hij achteraf zei dat hij dat nog nooit gezien had, maar het wel erg interessant vond. Ik kon afwikkelen naar een eindspel met een pion meer, maar maakte kort daarna de verkeerde keuze door mijn paard af te ruilen, waarna Andrzej voldoende activiteit kreeg en ik de pion weer moest retourneren. Kort daarna stelde ik remise voor en Andrzej ging daarmee akkoord.

Wim Posthumus – Joop van ‘t Hoenderdaal

Na de onschuldig lijkende Caro-Kann opening kon wit bogen op het loperpaar. Samen met wat ruimtevoordeel in het middenspel voor wit, stond zwart wat gedrukt. Toen hij de dreigingen op de damevleugel had gepareerd, zag wit zijn kans schoon op de andere vleugel en ontketende een koningsaanval. De uitvluggerfase was inmiddels gestart met minder dan 10 minuten op de klok. In deze fase nam ik een verkeerde beslissing door af te wikkelen naar een eindspel, dat ik te optimistisch beoordeelde.

Afruil vermijden en doorspelen op aanval met loperpaar was beter geweest. Nog beter was 29. Th1 en wit kan afwikkelen naar een veel beter eindspel. Ten onrechte zag ik op tegen de manoeuvre 29. .. Pg6 gevolgd door Ph4+. De computer waardeert hier de witte stelling met +5,8.

Nu ontstond er een eindspel met ongelijke lopers en torens. Weliswaar had ik twee pionnen meer, maar stuk voor stuk verloor ik die. Bij gelijk materiaal was mijn pion inmiddels tot f7 gevorderd en ook stond mijn toren op de zevende rij, die de vijandige koning op de achterste rij gevangen hield. Ik kon met mijn koning oprukken naar veld g7 om extra druk te zetten.

Toen, met een luttele minuut op de klokken, probeerde Joop zijn toren op f8 te wisselen voor de loper. Dat gaf mij de kans met mijn andere overgebleven pion op b6 een matnet te construeren. Zwart moest opgeven.

Tijd om te noteren hadden we jammer genoeg al lang niet meer, maar de slotstand verdient een diagram.

Wim Posthumus – Joop van ‘t Hoenderdaal

Paul Wilhelm - Jaap van Meerkerk

In mijn partij tegen Paul Wilhelm opende wit afwachtend met Pf3 en ik kwam niet in mijn favoriete opening. Dat gaf mooi de kans ook eens de Semi-Slav te spelen, een geweldige tot in vele details uitgeplozen en rijke opening. Paul probeerde te verrassen met een pionoffer 7. g4! Ik had hier geen ervaring mee. Thuis op onderzoek gegaan natuurlijk en ja hoor, het is een uitgezochte variant.

Wat te doen? Het cadeautje wat uiteraard geen cadeautje is aannemen leek me geen goed idee. Waarom zou je ook. Dus probeerde ik op de ontstane zwaktes op de witte koningsstelling te spelen met b5 (de bekende aanval op de loper) en daarna Lb7. Dat leek allemaal ok en mijn aardige stelling deed me in het vroege middenspel achteloos het thematische Tc8 spelen. Ja, daar hoort die toren ook. Maar door Pauls opmars 12. g5 was mijn paard op Ph5 beland en kon wit ongehinderd Pe5 spelen, mijn paard in de penning zetten en een kwaliteit winnen.

In de analyse vond Fritz voor mij een verrassende variant waarvan ik alleen de eerste twee zetten (rokade en dus een stukoffer) had bekeken en vond het niets. Het bleek alles. Geen kunst voor een computerbeest. Ik bespaar u die variant. Het had me een 20 minuten gekost en dan nog, als ik hem al had gevonden had ik hem niet gespeeld.

Lang verhaal kort: zwart kreeg aardige compensatie voor de kwaliteit met een loperpaar zo machtig als een duo torens, een sterk centraal paard en een pion. Zwart won de kwaliteit terug, bood remise aan en Paul vond dat wel prima.

Ruud Neumeijer - Emil Verhoef

Ruud deed uitgebreid verslag! Stockfish kan niet schaken! Maandagavond 1 november, interne competitie bij SV Erasmus en op bord 9 speelde Emil Verhoef met zwart tegen Ruud Neumeijer. Na afloop zeiden we tegen elkaar dat het een spectaculaire partij was en dat het resultaat van minder belang was dan hoe je de partij ervaart tijdens het verloop van de avond. Soms heb je inderdaad dat gevoel van ‘ondanks dat ik niet heb gewonnen, heb ik toch écht een hele leuke partij gespeeld!’ Daarvoor is het resultaat niet altijd doorslaggevend.

Ik probeer mijn partijen altijd direct in Stockfish (Lichess) te zetten en te kijken wat er goed ging en wat niet, of (dit klinkt wat vriendelijker) wat kan er verbeterd worden. Goed, we gaan eens kijken wat er in de partij gebeurde: Zwart zette het op als een Pirc en wit ging er een beetje tegenaan lopen schoppen, we beginnen:

Diagram 1 was na de twaalfde zet van wit. Zwart had met zijn paard de witveldige loper van wit op b3 geslagen en wit had met axb3 het paard teruggeslagen. De zwartveldige loper van wit had vrij baan richting de zwarte koning en de toren op de f-lijn kon later ook makkelijk de dame ondersteunen wanneer zij op de g- of h-lijn terecht ging komen.

Verdedigend zag het er redelijk goed uit: de witte koning stond veilig, de witte pionnen in het centrum stonden nog niet aangevallen. De zware stukken van zwart stonden allemaal achter zijn eigen pionnen, dus wit zag nog geen directe dreigingen.

Zwart voltooide zijn ontwikkeling met: 12 .. Lb7 13. Pg5 b4 14. Pe2 d5 15. Dh4 dxe4 16. dxe4 c5 17. Pg3 h6 (zie diagram 2).

Voordat ik het paard naar g3 durfde te spelen, had ik wel eerst heel goed zitten rekenen: kon dit wel? Het paard op g5 had weinig ruimte, de dame op h4 hoefde alleen maar aangevallen te worden en ze kon terug in het bakje naast het bord.

Maar volgens mijn berekeningen zou het moeten kunnen! Stockfish gaf hier zwart echter een behoorlijk voordeel: +2,6 voor zwart! Stockfish ‘kijkt’ blijkbaar naar hele andere dingen dan ik.

Even wachten, het werd namelijk nog veel erger: 18. Ph3 Pxe4 19. f6 Lxf6 20. Txf6 Pxf6 21. Pf5. Hier gaf Stockfish zelfs zwart een voordeel van +7.4!! Deze stelling wordt weergegeven in diagram 3.

Er was een hoop veranderd op het bord: een iel pionnetje was de enige bescherming voor de witte monarch, de d-lijn lag open voor één van de zwarte torens of de dame. De witten moesten wel een beetje gaan opletten!

Maar ook de zwarte koning zou het niet makkelijk krijgen. Voorlopig leek de zwarte koning nog wel veilig te staan, maar daar hoopte wit natuurlijk verandering in te gaan brengen. De directe dreiging van Dc6 was afgewend door het paard op f5 want dan volgde er een paardvork op e7, dus moest zwart iets anders proberen. Het ‘simpele’ Dd7 was niet gezien. Zwart speelde 21. .. Tfd8 en bij Stockfish sloegen ineens alle stoppen door: van -7,4 naar 0,0!! Zou dat ding opeens begrijpen wat de witte plannen waren? Daar leek het in elk geval wel op.

Wit vervolgde met: 22. Lxh6 Lxg2+ 23. Kg1 c4 24. Lxg7 Db6+ 25. Pf2, Ph7 26. Dg3 Dg6 en deze stelling ziet u staan in diagram 4.

Voorlopig ging het nog steeds zoals wit het had berekend, dat gaf natuurlijk wel een boost aan het zelfvertrouwen! Toen de zwarte dame van het bord was verdwenen hoopte wit dat één en ander een stuk eenvoudiger ging worden.

Even kijken hoe het verder ging. 27. Pe7+ Kxg7 28. Pxg6 fxg6 29. Dxe5+ Kf7 30. Kxg2 cxb3. Zie diagram 5!

Natuurlijk kon de pion op b3 blindelings terug worden geslagen, maar wit zocht naar iets mooiers. Dat werd nog gevonden ook: een mat in drie zetten, kunt u deze ook vinden?

En dan hier de laatste drie zetten van de partij, waarbij het wel leuk is om te vertellen dat voor de tweede achteréénvolgende week dubbelschaak in mijn partij voorkwam. Hier kun je volgens mij echt wel zeggen: dat doet ie anders nooit!

En dan hier de oplossing van de puzzel: 31. Tf1 Tf8 32. Pg4+ Kg8 33. Ph6+# Natuurlijk had zwart het anders kunnen spelen, maar hij vertelde mij dat ie Td2 niet zag zitten wegens Df4+ en de toren verdwijnt van het bord. Bij het spelen van Kg8 zei Emil dat hij het fraai vond en zich daarom ook mat liet zetten! Dank Emil voor de leuke en enerverende partij!

Pim Kleinjan - Rinus van der Linde

In elke ronde gaan we - schijnbaar sensatiebelust als we zijn - op zoek naar ... eh verrassingen. Alsof die ons uitsluitend boeien. Dat is niet zo. Het is het schaken zelf dat ons magisch beroert en boeit ons, maar iets opmerkelijks trekt nu eenmaal de aandacht.

Gezien het ratingverschil gaat de uitslag van de volgende partij tussen Pim (1730) en Rinus (1551) ook als opmerkelijk te boek. Meestal zeggen ratingverschillen van 50 tot 100 punten niet zo heel veel, maar meer dan 200 punten verdient onze aandacht.

Rinus doet verslag: Van mijn partij tegen Pim wil ik een bijzonder partijfragment laten zien. Na een Konings-Indische opening, klassieke variant, kwam na de 12e zet van zwart de volgende stelling op het bord.

Nu volgde een bijzondere creatieve serie aanvalszetten op de zwarte dame. Met maar liefst vijf opeenvolgende zetten werd de zwarte Dame aangevallen!! Bij de tweede tot en met de vierde aanvalszet had de zwarte dame elke keer maar één veilig veld.

Het begon met zet 13. b2-b4, een (goed !?) pionoffer!? Hierna volgde 13. .. Da5xb4 (zwart nam het pionoffer aan) 14. Ta1-b1 Db4-a5 (het enige veilige veld) 15. Le3-b6 Da5-e5 (het enige veilige veld) 16. f2-f4 De5-e6 (het enige veilige veld) 17. f4-f5 De6-d7. De zwarte dame was uiteindelijk op een goed en veilig veld terecht gekomen.

Wit had een zwakke pion op e4 (stond twee keer aangevallen en één keer verdedigd) en een geïsoleerde pion op c4 en a2 (beide pionnen stonden ongedekt).

Jeroen Landsheer - Lucian Mihailescu

Jeroen vertelde hierover: Tegen Lucian zijn het altijd spannende partijen. In de stelling hieronder was net Le5 gespeeld. Toen kon ik het niet laten om mijn loper ook de e-lijn te plaatsen. 🙂

In dit geval leverde het ook voordeel op, want na ruil van de dames stonden de toren en het paard in. Lucian sloeg op c3 om de schade te beperken, maar daarna kreeg ik een comfortabele stelling met het loperpaar. Ik ruilde de zwartveldige loper voor het paard en kreeg twee verbonden vrijpionnen in het centrum die langzaam naar voren liepen en de winst opleverden.

Harrie Jansen - Nikola Dragosavac

Een verslag door Nikola, in het Engels gelukkig want zijn moedertaal wordt lastig voor ons. Here is what I have to say about the game.

I was quite satisfied with how I played the game. Usually, I struggle more to find moves I am happy with, but I guess I was just in a good mood for chess that night. My opponent played a solid game as well. My biggest advantage came after my two bishops were fully activated and attacking my opponent’s kingside. That gave me a lot of options for developing my attack further and also opened doors for some tactical play. Nice game from both sides that offers interesting analysis afterwards.``

Kijk hier voor alle uitslagen en de stand van de voorronde van de interne competitie of kijk hier voor de uitslagen en de stand in de herfstcompetitie.

Dat was het weer voor deze ronde, op naar ronde 10 al weer!

Jaap van Meerkerk