Enorme stunt bekerteam in KNSB-beker!

Maandag 17 oktober speelde het Erasmus bekerteam de eerste ronde van de KNSB-bekercompetitie. Het ijzersterke Oegstgeest ’80 kwam op bezoek. Enkele jaren geleden waren we in hetzelfde bekertoernooi nog met 4-0 verslagen. Het bekerteam wilde deze keer daarom ook een beter resultaat neerzetten.

Al zou dat niet gemakkelijk worden, aangezien Oegstgeest ’80 met 2 IM’s in de opstelling en een gemiddelde rating van 2179 op de vier borden aantrad. Maar ook Erasmus was sterk opgekomen met een gemiddelde rating van precies 2000 op de vier borden. Ik mocht zelf de honneurs waarnemen als wedstrijdleider.

Het duurde enige tijd voor het eerste resultaat mocht worden opgetekend. Eric Hoogenes (bord 2) nam het op tegen IM Fred Slingerland. Eric kwam niet goed uit de opening en zijn stukken en pionnen werkten enigszins onsamenhangend samen. Daar wist Slingerland wel raad mee, hij maakte goed gebruik van de zwakheden in de stelling en won heel overtuigend. En zo stond er een 0-1 achterstand op het scorebord.

Wim Westerveld (bord 3) was als tweede klaar. Hij blikte terug in twee diagrammen.

Stelling 1. Wit, ik dus, aan zet. Wat speelt u?

Gemist.

Zwart had zich met f5 eerder in de partij de das omgedaan.

Stelling 2. Wit wint geforceerd. Ziet u het?

Wim zag het en zo was de stand weer gelijk getrokken: 1-1. De oplossingen volgen dit weekend in het rondeverslag!

Olivier Vrolijk (bord 1) schreef: Voor de bekerwedstrijd hoorde ik de wedstrijdleider vertellen dat het in 2019 een 0-4 overwinning werd voor Oegstgeest ’80. De tegenstanders hadden een hoge rating aan elk bord, maar wij waren erop gebrand om het beter te doen. Voor de wedstrijd had ik tijdens diner 1,5 uur naar een paar scherpe Trompowsky-varianten gekeken, je weet maar nooit wat en wie je treft. Er zou een kenner aanwezig kunnen zijn, bijvoorbeeld Joop Piket. Na een voor mij verloren vluggertje ooit zei ie dat hij eindeloos Trompowsky had bestudeerd thuis met zijn zoons en ze waren er goed in. Mijn tegenstander was een ervaren rot en IM, Nebojsa Nikolic. Pseudo-Tromp kwam op het bord.

Hij speelde heel rustig met de tweede zet Pd7. Ik kwam fijn uit de opening, had alleen wel een keer h3 moeten doen om de loper die van g5 naar f4 en g3 verhuisde terug te kunnen trekken naar h2, dat moet je gewoon doen, niet denken aan tempo’s. Dat is weer een les neem ik me voor. Nu werd de loper op g3 wel geruild door paardmanoeuvre g8, e7, f5. Door een wat onhandige paardzet naar h4 (had namelijk ook naar e1 gekund en vandaar naar d3 en mogelijk f4 of e5) en doordat ik de dame niet planmatig speelde van c2 naar c7 op open lijn, liet ik mijn tegenstander te actief worden. En hij had twee lopers. Door slimmigheid won hij een pion ten koste van de ruil van een loper van hem. Dan maar mijn stukken het beste neerzetten, wat anders?

Zijn laatste loper gaf mijn tegenstander voor het passieve paard op h4, dat minkukel van mij was nu weg. Maar nog steeds wel mindere stand, minus 1 pion. Pion meer of minder zegt vaak niets voor activiteit maar ja in het eindspel met amper compensatie keek ik er vervelend naar. Ik moest dus keepen. Maar prompt door een simpel valletje maakte Nikolic een fout, een cadeautje. Hij dacht uit een penning te gaan met zijn koning, alleen had hij niet gezien dat ook een ongedekt paard in de penning stond. De pion won ik nu terug en als bonus kreeg ik een gelijke stand met goede loper tegen zijn paard en allebei een toren.

In plaats van het evenwicht te bewaren ging de zwarte koning aan de wandel. Ik zag iets van een matnet ontstaan. En ja, de volgende fout van zwart, hij speelde een pion naar f4 maar die stond na zijn volgende koningszet zwaar in de weg. Met zijn koning in de hoek als laatste zet 43. .. Kh2 kon ik ineens 44. g4 spelen, en passant slaan door zwarte pion op f4 was niet mogelijk door mat in 1. Uit armoede werd 44. .. Pf6 gespeeld en na 45. g5 Txh5 46. Th1+ gaf zwart op. 1-0. Tussenstand: 2-1 voor Erasmus. Fijn om de beker zo te beginnen aan het eerste bord en helemaal prettig toen Marvin de teamwinst even later binnenhaalde.

Marvin Dekker (bord 4) schreef: Ik mocht met zwart de Nimzowitsch-Larsenaanval bestrijden. Na de mij bekende theoriezetten besloot ik zeer speculatief twee pionnen te offeren voor het initiatief en zo hopelijk mijn tegenstander te verrassen. Mijn plan om de coördinatie van de witte te stukken te verstoren met Db2 en de offers te rechtvaardigen kon na wits sterke Da6 de prullenmand in, omdat mijn dame dan vakkundig ingesloten zou worden. Nu moest ik mijn dame terugtrekken naar e7 en de situatie voelde nu alsof ik met wit speelde alleen met een handicap van twee pionnen.

Dit ontwikkelingsvoordeel pakte toch redelijk uit. Wits dame kwam in een spagaat en ik kon minimaal een kwaliteit terug eisen. Wit wikkelde echter verstandig af naar een middenspel met T+T+L+2pi versus D+T. Klein voordeeltje voor wit en voor zwart moeilijk om de opmars van de witte pionnen te verhinderen. Ik reageerde een beetje laat met het juiste plan oprukken met f5 en f4 om gaten te maken in wits pionnenketen om richtpunten voor de dame te creëren.

Nu volgde 28. exf4. Mijn tegenstander vertelde achteraf op de vraag of hij de komende zet gemist had dat hij dacht dat het eindspel gewonnen zou zijn voor hem met drie pionnen voor een kwaliteit. Ik vermoedde dat ik gewonnen stond. Wellicht dat de waarheid in het midden zit. Stockfish heeft ook nog geen antwoord kunnen vinden op deze vraag wel geeft hij voor nu een klein plusje voor zwart. Wie weet kom ik er ooit een keer op terug als de conclusie me duidelijk is. 28. .. Dxd4 29. cxd4 Txc1 30. g4 Ke7 31. Kg2 Ke6 (Is Tc2 niet beter werd er achteraf door oplettende toeschouwers opgemerkt. Wellicht inderdaad, maar het blijft lastig om te bepalen of dat dan per direct winnend is) 32. La6 Kd5 33. b5 Kxd4 34. Lb7 (b6 en mijn randpion afruilen lijkt de makkelijkste weg naar remise) Tc3 35. a6 Ta3. En het gevecht ging door.

Mijn tegenstander bood remise aan, maar aangezien de matchsituatie dacht ik dat winst de enige manier was om een barrage te forceren dus hoefde ik geen seconde na te denken om verder te spelen. Er gebeurde in tijdnood weer van alles, ik kwam zelf één zet verloren te staan volgens Stockfish en daarna weer gewonnen. Uiteindelijk kreeg ik het bericht door dat we op 2-1 voorstonden. Ik kon het bijna niet geloven! Even later bood mijn tegenstander ook nog remise aan en hiermee hadden we de winst zeker kunnen stellen. Ik sloeg dit echter af aangezien ik het vermoeden had dat ik gewonnen stond en risicoloos voor de winst kon spelen.

De ontstane stelling kwam me namelijk bekend voor uit het thema in de partij Timman-Velimirovic. Timman had hier namelijk een uitgebreide analyse in zijn boek Schaakwerk I over gedaan. Met meerdere soortgelijke voorbeelden en had hier zelfs een winstmotief voor geconstateerd. Dit boek had ik in mijn jeugdige jaren aandachtig bestudeert en ook al heb ik het boek al meer dan 20 jaar niet onder ogen gehad ben overtuigd dat dit het beste analysewerk is dat er ooit is uitgebracht. De manier waarop Timman kan analyseren is niet te evenaren en heeft een grote impressie op me gemaakt.

Terug naar de partij. Bovengenoemde stelling heb ik achteraf online nog even in tablebase gegooid. En zwart staat inderdaad gewonnen. Ik speelde nog enkele goede zetten, maar toen ik mijn toren van de vijfde rij afhaalde was er geen winstplan meer voor mij en hebben we nog wat zetten herhaald voordat tot remise werd besloten. De manier naar winst volgens tablebase was 1. .. Tb5 2. Lb7 Ta5 3.Kh3 Ta2 en de witte pion valt waarna zwart 26 zetten later geforceerd de a pion weet te bemachtigen met winst tot gevolg. Zie ook de analyse van Herman Grooten over de partij Timman-Velimirovic.

En zo had het Erasmus bekerteam aan het einde van de avond met een fantastische 2½-1½ overwinning aan de goede kant van de score tegen het ijzersterke Oegstgeest ’80! Een prachtig resultaat!

Kijk hier voor alle uitslagen en de voortgang in de KNSB-bekercompetitie.

Frank van Zutphen