Over een oorwurm, kwade punten van Klein, kopieerschaak en nog wat meer

Een oorwurm lijk ik. Al weet ik dat niet zeker. Eerder trekt mijn tronie ongemakkelijk, zoals voetballer tijdens het lamlendig ‘zingen’ van een voor hen onbegrijpelijk volkslied.

Dat zure van mij is begrijpelijker want mijn wedstrijd is als ik me oorwurmerig op dit epistel werp, al gespeeld en die voetballers móeten nog.

Elke schaker kent het: een zetje over het hoofd zien. Dat overkomt ons elke wedstijd wel een keer, toch? En dan lossen we dat gewoon even op. Maar gisteren kostte me dat een pion, waarna mijn stelling als een kaartenhuis ineen zakte. Pionnen zochten als wespen hun nest en hupsekee daar jaste Johan er weer eentje de doos in. Ik liet Van der Griend pionnen rapen en wilde geen moment van het genot mijner ondergang missen. Ik zoek nu maar even troost in een dolletje, om zin te maken voor dit verslag, maar Harry Stroosma kan er beter tegen. Ik ben op dinsdag gewoon een oorwurm. Maar na het zuur komt het zoet! Nu nog even dolle dinsdag zien door te komen.

Resultaten en stand

Nog slechts twee spelers na ronde 4 met een 100% score: Frank van Zutphen en Henk Ochtman. Frank won van Wim Westerveld (stukwinst). Henk wist na een lange partij, waarin het lang gelijk opging, te winnen van Jeroen Landsheer. Beide koplopers heb ik gevraagd een verslag in te leveren. We kunnen nu wel raden wie er in ronde 5 tegen elkaar gaan uitkomen op het eerste bord! Komt dat zien! Frank en Henk voeren daarmee de ranglijst nu aan.

Op de derde tot en met de zesde plaats staan met 3½ punt uit 4: Gert Timmerman, die zijn eerste halfje moest accepteren tegen onze eersteteamspeler Marvin Dekker, die zijn stelling ternauwernood wist te bevrijden en knap een kwaliteit offerde om zich van remise te verzekeren door naar een loper-toreneindspel af te wikkelen.

Met 3½ uit 4 zien we in de top ook Marcel Tillemans en Bert ter Wolde staan. Marcel, die zal schrikken van zijn 2625 TPR won van Pieter Sturm, Bert moet het met 2565 doen na winst op Murdoch Mac Lean.

Dertien spelers staan op 3 punten. Ik bespreek ze niet allemaal, u kunt zelf de ranglijst bekijken. Pieter Sturm en Jeroen Landsheer zakten door hun eerste nederlaag voorlopig even terug naar de subtop op een gedeeld zesde plaats. Wim Westerveld liep tegen Frank van Zutphen tegen zijn eerste nul op. En staat nu ook op 3 punten (gedeeld zesde).

Het eerste punt voor Aad Van Dop is binnen en daarmee feliciteerde ik Aad direct. Zijn partij vond hij (nog) niet geschikt voor een verslag, maar een volgende keer gaat hij zichzelf en waarschijnlijk ook ons verrassen. Want niet alleen de toppers van de ranglijst worden voor een verslag uitgenodigd.

Gratis punten van Klein

Als je tegenstander zich niet (tijdig) heeft afgemeld en jij dus voor Jan met de korte achternaam zit te wachten en de klok in werking hebt gesteld, krijg je na een uur een reglementaire uitslag (een vol punt dus). Ik beschouw dat niet als beloning maar eerder als noodzakelijk kwaad punt. Dat zijn nu eenmaal de logische regels. Theoretisch kun je het toernooi dus zonder te spelen winnen. Hoe ‘groot’ die kans is? Men zegt wel eens wie dat mag weten heet Joost. Klein, heel klein is die kans, zeker weten.

Bijdragen van de deelnemers

Met dank aan Henk Ochtman, Marvin Dekker, Andrzej Pietrow, Ben Koppenens en Frank van Zutphen.

Frank van Zutphen – Wim Westerveld

Uw verslaggever trof hem opvallend opgewekt langs de borden. Mijn nieuwsgierigheid won het van de in acht te nemen zwijgplicht en fluisterde naar de uitslag van zijn partij. Een overbodige vraag, gezien de olijke trek van Franks gelaat. Hij schreef op mijn verzoek:

Ik kwam met wit wat gedrukt uit de opening met een sterk zwart paard op d4 en had steeds wat kleine probleempjes om op te lossen. Lichess bleek achteraf minder onder de indruk, het verschil tussen wit en zwart werd niet groter dan plus of min een half.

Het evenwicht werd voor het eerst verbroken in de stelling hiernaast. Wim speelde hier zijn paard terug met 26. .. Pc6. Beter was 26. .. Pxe2, want nu viel ik na 27. exf5 onder meer het paard op c6 aan. Er volgde 27. .. Lxf5 28. Dc3+ en hier maakte Wim de fatale fout 28. .. Df6. Nu was stukverlies niet meer te voorkomen. Want na 29. Dxf6+ Txf6 was 30. Pc3 dodelijk. Ik dreigde zowel het paard op c6 te slaan alsook g4 te spelen waarna de loper op f5 verloren zou gaan. Wim dacht nog lang na tot zijn vlag viel.

Henk Ochtman – Jeroen Landsheer

Eerst een anekdote van uw verslaggever. Al om 19.15 uur trof ik beide opponenten. Goed gemutst ergens naast elkaar achter de borden 30 en 31 meen ik. Ik: Speel je nog steeds 1. Pf3 en 2. c4 Henk? Dan heeft Jeroen het dus makkelijk straks en gaat lekker een stuk of 15 zetten symmetrisch Engels doen. We hadden al eerder om dat kopieerschaak staan grappen. Ik stelde toen dat de zwartspeler bij de meeste schaakopeningen gewoon de zetten van wit kan blijven kopiëren. Niet zo moeilijk toch? Vooral bij het Engels gaat dat op. Alleen, je moet dan wel weten wanneer je de symmetrie niet langer mag volhouden. Inderdaad troffen de heren elkaar die avond. Ik heb hun opening niet gezien. Was het Engels?

Uw verslaggever was in ieder geval wel getuige van het laatste deel van deze partij en zag een merkwaardig – want riskant – pionoffer van de witspeler waarop de zwartspeler op een tovermat uit Henks hoge schaakhoed werd Henk getrakteerd. Nieuwgierig geworden stuurde ik Henk direct een uitnodiging voor een verslag. Henk mailde:

Mijn partij tegen Jeroen Landsheer had een leuke matcombinatie als afsluiting. Daarvoor waren de kansen in de partij nogal wisselend. In een onoverzichtelijk middenspel won ik uiteindelijk wat materiaal, maar het had ook andersom kunnen uitpakken.

In de diagramstelling was de voorsprong uitgebouwd naar een paard voor een pion. Het eerste waar ik naar keek was 1. Tc7 om 2. Tg7 mat te dreigen. Door 1. .. h5 te spelen kon zwart dan nog een vluchtveld maken op h6.

Dus besloot ik eerst 1. h4 te spelen en deze pion werd met 1. .. gxh4 afgevoerd. Nu werkte de matcombinatie met 2. Tc7 wel! In de partij volgde nog 2. .. h3 en 3. Tg7 mat. De verdediging met 2. .. h5 zou niet meer lukken, want dan zou 3. Tg7+ Kh6 4. g5 met mat volgen.

Gert Timmerman – Marvin Dekker

Marvin heeft flink zijn best gedaan om op verzoek de partij te reconstrueren! Hij deed verslag: Ik heb mijn partij gereconstrueerd en geanalyseerd. Kort samengevat kwam ik na de opening vrij goed te staan en op een gegeven moment had Gert ook heel weinig tijd. Ondanks dat speelde Gert de beste zetten en verwaterde mijn voordeel.

Toen begon de tijdnoodfase met foutjes van beide kanten. Gert kon op een moment het initiatief overnemen, maar uiteindelijk ontstond er een remiseachtig eindspel van T+L tegen T+L. Wat ik ondanks de ernstige tijdsnood remise kon houden.

Andrzej Pietrow - Jimmy Roshania

Andrzej gaf bij zijn verslag zijn gebruikelijke advies om bij het bestuderen en naspelen van partijen geen engine te gebruiken, maar bord en stukken erbij te pakken. Hij schreef:

Na de 45e zet van zwart ontstond de volgende stelling. Het stond gelijk, maar zwart hoorde nauwkeurig te spelen wat door tijdsgebrek enigszins werd bemoeilijkt!

46. Kf3 Kf6 47. Ke3 Td5 48. c4 Td6 49. b4 Ke6 50. Tc2 f5?! Het was niet noodzakelijk om de zevende rij te verzwakken!

51. c5 Tc6 52. Kd4 bxc5 53. bxc5.

Wit had het maximale bereikt, maar met nauwkeurig spel was het voor zwart nog steeds te houden. Gelijkspel was te bereiken na: 53. .. Kd7! (de enige zet!) 54. Kd5 Ta6! 55. Th2 Ta4! 56. Th7 Kd8 57. Tg7 Txf4 58. Txg6 en ik weet niet hoe wit op winst zou moeten doorspelen.

53. .. a6? Deze zet verloor elementair.

54. Te2! Kd7 55. Kd5 Tc8 56. Th2 Td8 57. Th7.  Zie de 50e zet van zwart.

57. .. Kc8 58. Kc6 Tf8 59. Kb6 Tf6 60. c6 Kd8 61. Kb7 1-0. Niet altijd eindigt een toreneindspel in remise!

Ben Koppenens - Peter Weeda

Uw verslaggever nodigde Ben uit voor een verslag, en - als vader Ben zin had en zoon Oscar het prima vond - ook maar gelijk de partij van zoon mee te nemen. En Ben nam direct zijn ‘pen’ ter hand en schreef:

Zoals niemand weet, is het Watertorentoernooi tevens het onofficiële kampioenschap van de familie Koppenens, waar het afgelopen maandag erg spannend was. Allereerst mijn partij:

Ik begon vrij simpel, onder het motto: Geen gekke dingen doen in de opening en dan ontstond er misschien wel een speelbaar middenspel! We kwamen uit in de Caro-Kann exchange variant, niet zo heel spannend. De druk op de c-lijn had ik wel wat onderschat. Op zet 17 wist ik dat dat een pion ging kosten, maar was dat wel zo? De pion bleek duur, want de toren raakte ingesloten. Die zet had zwart duidelijk over het hoofd gezien, want er volgde opgave! Mijn inziens was er nog wel wat om voor te spelen (ook voor zwart), de computer geeft wit ‘slechts’ 1,7 voordeel, maar het zij zo: 1-0.

Arend Bongers - Oscar Koppenens

Ben vervolgde: Intussen was Oscar in het middenspel bezig van zijn partij. Deze partij leek lang op een remise af te stevenen, wat wit ook aangeboden had rond zet 20. Omdat mijn partij (hierboven) snel klaar was dacht Oscar:

“Het gaat me niet gebeuren dat mijn vader meer punten heeft dan ik”, dus streed hij door. Het was een mooie pot, met Oscars favoriete Grunfeld (redelijk succesvol met zwart de laatste tijd). Wit koos ervoor redelijk wat af te ruilen en na zet 20 stond er dan ook een tijd 0,0 in de analyse. Tot zet 61 maar liefst bleef dat zo. Maar dat zo’n eindspel heel nauwkeurig gespeeld moet worden bleek wel want 62. Kb1 was verliezend, terwijl Kb3 de remise had betekend. Zwart maakte het daarna mooi af. Twee keer winst voor familie Koppenens. En ik hoop maar dat ik niet tégen Oscar speel aanstaande maandag!

Zo, dat was het wel weer voor deze keer. Op naar ronde 5! Ik wens je weer veel schaakgenot en een mooie spektakelpot. Zo mooi, dat je er niet aan kan ontkomen mee te dingen naar de leukste onze de prijzen! Alleen al meedoen geeft veel voldoening! Hopelijk tot maandag!

Kijk hier voor alle uitslagen en de stand in het Watertorentoernooi 2024.

Jaap van Meerkerk