Over waar bord 7 is, schaakschwalbes en een spiegeltje van ongemak

Om 20.00 uur precies werden alle gezellige praatjes ongezellig afgekapt en werden de door de wedstrijdleiding opgehangen indelingen voor de C-finale snel geraadpleegd. Ook de A- en B-finalisten vonden de weg naar hun borden.

Door haast gedreven zijn bord nog vóór de gongslag te vinden riep een enkeling uit: “Waar is bord 7?” Ja, hoe zit dat eigenlijk met onze zaalindeling? Deze volgt een vast patroon!

De bordnummering begint altijd in het midden, vooraan rechts (gezien vanaf de tafel van de wedstrijdleiding). Tijdens de finales zijn daar, aan de eerste tafels de meestal 4 of 5 borden voor de A- en B-finales. In diezelfde rij begint daarna de bordnummering voor de C-finale. Dat geldt voor alle 11 finaleronden. In de linker middenrij loopt de nummering door. Die rij begint meestal met bord 7, een andere keer met 8 of 9, afhankelijk van het aantal A- en B-wedstrijden. De bordnummering loopt vervolgens door naar de zijbeuken, rechts.

Zodra er een thuiswedstrijd van een van onze teams is, worden de tafels in de linker middenrij daarvoor gereserveerd. U herkent deze tafels aan de andere zwartmetalen tafelnummers in houten voetjes, met SV-Schiebroek erop, een van de drie fusieverenigingen van vóór 2005. De AB-finales blijven waar ze zijn. Aan alle overige borden worden de C-finales gespeeld, aangegeven met de inmiddels bekende grijs-metalen horeca-bordnummers volgens het bekende patroon.

Schaakschwalbes

Een actie waarbij een speler simuleert het slachtoffer te zijn van een (zogenaamde) overtreding, waarbij hij/zij op oneerlijke wijze voordeel wil halen. Nee, het is geen foppen, het is valser en in ieder geval onsportief. Ja, soms, als de scheidsrechter in de fopduik trapt (denk aan die van Robben tijdens het WK) en zijn beslissing in je (bij voetbal ons) voordeel uitpakt, kunnen we erom lachen.

Nieuw voor mij was de tennisschwalbe deze week tijdens het ATP-toernooi. Een merkwaardig en sneu gezicht, toen een speler zich overdreven liet vallen bij een lichte botsing met de tegenstander. Weer werd geprobeerd een tegenstander onreglementair te benadelen (naaien).

Over op oneerlijke wijze voordeel halen gesproken…

De spelregels van het bekende tv-spelletje De Slimste Mens nodigen de kandidaten er zelfs toe uit om in de finale een schwalbe te maken door unfair wat seconden te verliezen. Meestal wint dan precies diegene die had moeten verliezen. Mijn echtgenote, behept met gevoelens voor rechtvaardigheid, haakte al eerder af dan ik.

Natuurlijk zocht ik voorbeelden, naar schaakschwalbes, in Wijk aan Zee. Zouden daar ook schwalbes zijn gemaakt? Frank van Zutphen (groep 2) raakte onelegant verzeild in een welles-nietes-kwestie over de 50-zetten regel. Arbiter erbij, een hoop amok. Weg concentratie! Beslist geen fijne ervaring! Je moet ook als deelnemer van een tienkamp mentaal tegen een stootje kunnen.

Kees Schrijvers wist zijn laatste partij knap te winnen ondanks een schwalbe van zijn tegenstander. Die probeerde hem duidelijk op moreel twijfelachtige gronden beentje te lichten. Hoe dan?

Kees schreef: Mijn tegenstander pakte een dame nadat hij had gezet om mij ‘te helpen’ promoveren met die dame. Maar als ik dat zou doen dan stond hij gelijk pat. Dat zag ik gelukkig en ik speelde mijn paard naar een ander veld voordat ik promoveerde. Na mijn paardzet gaf de tegenstander mij een hand en gaf op. Hij weigerde wel de uitslagenkaart even te tekenen. Vond hij niet nodig. Al met al heel apart.

Ook onze clubavonden worden regelmatig door schwalbes bezocht. Een beroemd voorbeeld is de koffieanekdote (ergernis) van een aan zet zijnde Wim Westerveld die plots over zijn bord met een “KOFFIE!!?” wordt ‘verrast’.

Ook u heeft voorbeelden. Kom maar op! Wordt vervolgd…

Brood en spelen

Er moet me iets van het hart. Vanwege de wederom oneerlijke afloop van het Tata Steel Chess Tournament doe ik namelijk geen oog meer dicht. De afgelopen dagen vond ik na wat zoeken enkele krantenartikelen over het grootste schaaktoernooi ter wereld. In het Regionale Blad van Beverwijk, in de Volkskrant en in Trouw. En wat ik al vreesde werd bewaarheid. Vrijwel alle aandacht ging uit naar Praggnanandhaa. Hij won twee van de drie blitzpartijtjes. De andere winnaar Gukesh, was kennelijk geen winnaar.

Na 13 loodzware wedstrijden, van zo’n 80 loodzware uren van concentratie waren er twee bijna uitgeputte winnaars. En, het moest er één worden.

Snelschaken ligt ver af van het klassieke schaken, wat mij betreft te ver om op basis van de uitslag van twee of drie van die gooi- en smijtpotjes de toernooiwinnaar aan te wijzen. Jammer dat de toernooileiding hiertoe wat jaren geleden onder het mom van ‘het publiek wil één winnaar’ besloten heeft. Brood en spelen, panem et circenses (opgezocht hoor). Ze hadden wat mij betreft beide winnaars ook een potje dammen of, om een echt statement te maken, tafeltennis kunnen laten spelen.

Erasmus deelt de prijzen voor zijn grootste open schaaktoernooi, het Watertoernooi bij gelijk eindigen. We huldigen gedeelde winnaars. Alleen voor het snelschaken spelen gedeelde winnaars een barrage van een paar … snelschaakpotjes.

Naspelen, tussen hoop en vrees

Een beetje schaker speelt thuis zijn partijen na. We zijn immers geniaal en willen dat bevestigd zien. Nou, geniaal, dat nog net niet. We hopen op de weg naar genialiteit een stapje voorwaarts te hebben gezet.

De werkelijkheid is dat we analyseren tussen hoop en vrees. Vrezend voor het onverbiddelijke oordeel van de engine: 0 briljantjes, 6 keer een onnauwkeurigheid, 3 fouten en zelfs een blunder! Nee, nu maar hopen dat er niet een mailtje komt met de felicitaties van de redactie en tevens met het verzoek om een partijverslag. Die kans is net zo groot als de kans op controle door de nooit eerder aangetroffen treinconducteur op nou net die dag dat je een keer géén kaartje kocht.

Lees bijvoorbeeld wat één van onze inzenders mij mailde: “Ik dacht dat ik, afgezien van het einde waar ik de winst heb wegegeven, een goede partij gespeeld had, maar ik blijk aardig wat mogelijkheden voor zwart gemist te hebben. Zie het commentaar in de analyses hiervoor.” Zeer herkenbaar!

Mag ik als tip voor beter analyseren die van Andrzej Pietrow aan u meegeven? Ja dat mag ik, hoor ik u denken. Hij adviseert bij de analyse helemaal geen computer in te zetten. Ik vroeg hem vooraf voor de zekerheid of het juist was wat ik beweerde. En of hij er zijn visie wilde toelichten. Andrzej: Zonder engine! Althans, eerst het bord en de stukken erbij halen en zelf nadenken, beoordelen, onderzoeken, et cetera. Het belangrijkste is dat je op papier voornamelijk zet wat je tijdens de partij dacht, wat je deed en waarom. Ja, ook ik laat me nog te vaak leiden door het gemak van de engine om snel mijn partijmissers in kaart te brengen. Fijn dat Andrzej me weer eens even flink bij de les houdt en mij en waarschijnlijk ook u een spiegeltje van ongemak cadeau doet.

Hij zou het overigens tegelijk een verbetering van onze partijverslagen vinden als we dergelijke leermomenten ook aangeven in plaats van dat we dat door de computer laten uitvinden. Dat we voor onszelf vaststellen waar we ons in willen verbeteren. Ja, dat kost meer tijd. Veel meer. Maar u wordt er ongetwijfeld een betere schaker van. Schroom niet uw eigen visie over en ervaringen met dit onderwerp te communiceren!

Bijdragen van onze leden, met dank aan Aad van Dop, Ben Koppenens, Paul Wilhelm en Jesus Canedo.

Finalegroep A

Jesus Canedo – Oscar Koppenens

Jesus leverde het uitgebreide onderstaande partijverslag in:

Finalegroep C

Welkom Winifred Paulis

Onze secretaris Leo Verhoeven schreef: We mochten gisteravond een nieuw lid van onze vereniging ontvangen, Winifred Paulis. Een ervaren speler, vooral bij De Stukkenjagers, met dien verstande dat ze lange tijd niet aan clubschaak toekwam. Maar nu weer wel. Ze had bepaald geen rustig begin om er weer in te komen. Winifred speelde tegen niemand minder dan Andrzej Pietrow. Dat werd een moeilijke positionele partij die Winifred in winst wist om te zetten. Ik (Leo dus) heb helaas niet veel van de partij meegekregen, behalve dat ik een paar keer een moeilijke dichte stelling zag. Met wisselende kansen.

Aad van Dop - Bram de Knegt

Aad deed verslag: Twee weken geleden zag ik, door het uitblijven van zichtbare progressie, het einde van mijn nog korte schaakcarrière naderen, maar door deze partij en het cadeautje van Alik in ronde 2 heb ik weer wat nieuwe moed! Jullie zullen mij nog wat langer moeten verdragen.

Kees Schrijvers - Ben Koppenens

Ik vroeg Ben om een verslag. Hij schreef: Weer een op papier sterke tegenstander: Kees Schrijvers (1756). Met zwart kreeg ik 1. d4 tegenover me en koos weer een voorzichtige aanpak. Laat rokeren zorgde voor wat druk op de zwarte koning maar daar kwam ik zonder kleerscheuren vanaf. Na zet 14 was mijn ontwikkeling oké en de stelling gelijk; Ik zag wel wat problemen op de c-lijn aankomen, waar mijn dame niet veel ruimte had. Zet 15 moest ik zelfs naar e8 en er was weinig bewegingsruimte over. Maar rond zet 25 was er wel ruimte en waren er kansen maar die zag ik niet (goed).

Door een verkeerd berekende dameruil op zet 32 kwam ik uiteindelijk een hele loper achter te staan; zwart had moeten winnen. Twee pionnen op de d- en a-lijn hielden me in leven en dat werd nog knap spannend. Ik gebruikte in deze fase ook veel tijd. 52. Kf2 was onnauwkeurig en plots zag ik een kans: 53. .. Kf1+ kreef zelfs een brilliant van Chess.com’s review: Promotie was niet meer te voorkomen. Met nog 5 minuten op de klok bood ik 1 zet later remise aan (wit had nog ruim 20 minuten) en werd remise geaccepteerd.

Ton Dulk - Paul Wilhelm

Paul vertelde: Een min of meer gelijk opgaande Engelse partij; na de standaardzetten c4, Tb1, a3 en b4 onstond een Konings-Indische opstelling van zwart met een matig nieuwtje (paard van f naar d7), maar Ton volgde de gebruikelijke paden en speelde zijn pion op naar b5. Daarna was het lang manoeuvreren, f5 doorzetten en weinig ruimte voor de witte stukken, wat ruilen op a1 en het bezetten van de b-lijn door allebei.

Toen de dames en de torens eraf waren restte er een eindspel wat ik lastig vond te keepen, maar de computer gaf bij alle zetten 0,1 of zoiets. In enige tijdnood wilde ik wel voorkomen dat wit verder kon spelen met een paard tegen een loper in een pionnenspel, dat lukte goed en toen Ton nog wat moest afruilen kwam er een totaal remise stelling op het bord waar ik het paard had tegen de loper en niemand meer op winst kon spelen zonder enorme risico’s. Kortom een zwaar bevochten halfje.

Ziezo, het verslag is klaar. Ik wens u een succesvolle ronde 4 toe, de komende maandag! Kijk hier voor de uitslagen in finalegroep A, finalegroep B en finalegroep C.

Jaap van Meerkerk